قسمت به معنای جبر نیست
انسان آزاد و مختار آفریده شده است و حق انتخاب نیز دارد (به معنای نفی جبر)، اما نقش اراده و آزادی انتخاب انسان مطلق نیست و منتسب به مشیت الهی است یعنی در طول اراده خداوند است. حضرت امیر فرمودند : بل امر بین امرین؛ یک چیزی بین این دو است(1). با یک مثال روشن این را عرض کنم . برای هر رخدادی که اتفاق می افتد ، عواملی دخیل است . ممکن است چند تا عامل دخالت داشته باشد . الان شما می خواهید ازدواج کنید ، عواملی دخیل هستند ، یکی از این عوامل حتما خود شما هستید . مثلا الان اگر شما می خواهید لامپ خانه را روشن کنید صرف زدن کلید کافی نیست . و از آن طرف اگر نیروگاهی نباشد و شما صد دفعه کلید را بزنید فایده ای ندارد . برای روشن شدن لامپ باید نیروگاهی باشد ، برق تولید کند و بعد منزل شما سیم کشی و جریان الکتریسته در سیم وجود داشته باشد و پشت کلید برق باشد و تا شما این کلید را نزنید لامپ روشن نمیشود . اگر شما کلید را نزنید لامپ روشن نمیشود و اگر کلید را بزنید و آن نیروگاه کار نکند که همان اراده خدا است باز لامپ روشن نمیشود .
پس توجه داشته باشید هم اراده انسان در کار هست و هم اراده خداوند. بنابراین اگر قسمت به این معنا باشد که در ازدواج ما هیچ اختیار و نقشی از خودمان نداشته باشیم، درست نیست. چطور ممکن است فردی برای ازدواج حرکتی نکند بعد بگوئید: «تا قسمت ما چه باشد!» یا «من قسمتی دارم و هر چه قسمتم باشد همان خواهد بود» و از این رو مردی به خواستگاری نرود و یا دختری، خواستگارش را رد کند.
مصلحت خداوند، قسمت است !
اما اگر برای ازدواج اراده و اقدام کردید، نهایت تلاش و زحمت‌تان را کشیدید، تحقیق کردید و فرایند خواستگاری را نیز به خوبی گذراندید، اما در لحظات آخری که قضیه صد در صد شده است ازدواج بهم بخورد، جوری که خودتان نیز متوجه علت بهم خوردن ماجرا نمی‌شوید و می‌گوئید: «همه‌چیز به خوبی پیش می‌رفت، اما نمی‌دانم چه شد که یک‌باره همه‌چیز به هم ریخت» احتمالا اینجا همان مصلحت الهی رخ داده است. خداوند به جهت مصالحی که نمی‌دانید و خبر ندارید، در آخرین لحظات اراده خود را بر اراده شما حاکم می‌کند و با وجود شرایط مناسب ظاهری، آن ازدواج را به سامان نمی‌رساند. در قرآن آمده است: «وَعَسَى أَن تَکْرَهُواْ شَیْئًا وَهُوَ خَیْرٌ لَّکُمْ وَعَسَى أَن تُحِبُّواْ شَیْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَّکُمْ؛ خیلی چیزهایی که شما زشت می‌پندارید برایتان خوب است و خیلی چیزها را دوست دارید و برای شما شر است و شما نمی‌دانید.» (2) اینجاست که می‌توان گفت شما نمی‌دانید و خداوند این را می‌داند، پس ازدواج به صلاح نبوده است، چون دید ما محدود است و عاقبت و آینده برای‌مان مبهم است. ما فقط جلوی پایمان را می‌بینیم. ما این طرف دیوار هستیم و آن طرف دیوار را نمی‌بینیم، خدای مهربان آن بالا است و دو طرف دیوار را می‌بیند، و این همان نقطه‌ای است که اراده خداوند غلبه بر اختیار بشر می‌کند. حضرت علی (ع) فرمودند: «عرفت الله بفسخ العظایم؛ من خدا را به عظایم (چیزهای صد در صدی) شناخته‌ام (3).
اعتقاد به قسمت، آن هم به معنای نادرستش، مانع از حرکت و پویایی انسان خواهد شد و همچنین موجب ساده‌انگاری او در حین فرایند انتخاب همسر می‌گردد. چرا که او هر لحظه منتظر این است که بخت و اقبال او به‌جایش تصمیم بگیرند
ازدواج قسمت نیست، بلکه یک انتخاب است
جوانان و خانواده‌هایشان باید بدانند و بپذیرند که هرگز انتخاب نادرست خود را برگردن قسمت نیندازند. انتخاب مردی معتاد، لاابالی، بی‌اصالت، بیکار و … با این فکر که او بعد از ازدواج بهتر می‌شود، ربطی به مقوله قسمت ندارد. بنابراین در صورتی که قسمت را به معنی نداشتن اراده‌ی انسان بدانیم، کاملاً اشتباه است.
اعتقاد به قسمت، آن هم به معنای نادرستش، مانع از حرکت و پویایی انسان خواهد شد و همچنین موجب ساده‌انگاری او در حین فرایند انتخاب همسر می‌گردد. چرا که او هر لحظه منتظر این است که بخت و اقبال او به‌جایش تصمیم بگیرند.
جوانان باید با بررسی معیارهای طرف مقابل و بهره گرفتن از تجربیات دیگران و همچنین مشورت با مشاوران خبره در امر ازدواج برای این تصمیم مهم و حیاتی زندگی‌شان تصمیم بگیرند و فراموش نکنند که انتخاب درست و مناسب می‌تواند آینده‌ای روشن برای آنان به ارمغان آورد.
